Kleszcze to małe, ale groźne pajęczaki, które mogą przenosić groźne choroby. Żyją powszechnie na terenie całego kraju, w miejscach wilgotnych i obfitujących w roślinność. Można spotkać je w lasach (zwłaszcza liściastych i mieszanych), na podmokłych terenach porośniętych krzewami i trawami, na łąkach oraz nad brzegami rzek i jezior. Pojawiają się także w parkach i na działkach. Aktywność kleszczy rozpoczyna się zwykle wczesną wiosną i trwa do późnej jesieni. Bytują w ściółce, a w poszukiwaniu swych żywicieli (zwierząt, ludzi) wspinają się na trawy i krzewy, wiszą na źdźbłach trawy, spodzie liści - z tego powodu są niewidoczne.
Te małe pajęczaki mogą przytwierdzać się do różnych części ciała człowieka, tj. rąk, nóg, a także do ukrytych i owłosionych (pachwiny, fałdy skórne i skóra głowy). Małe rozmiary kleszczy i obecność w ich ślinie substancji znieczulających powodują, że mogą być one niezauważone przez człowieka w czasie żerowania. Kleszcz żywiąc się krwią żywiciela powiększa swoją objętość nawet 10-krotnie. W czasie wysysania krwi może przenosić groźne dla zdrowia bakterie i wirusy wywołujące boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu.
Rolnicy, ze względu na charakter swojej pracy, są szczególnie narażeni na ich ukąszenia.
Jak więc skutecznie się przed nimi chronić?
Aby ograniczyć kontakt pajęczaka ze skórą i zmniejszyć ryzyko ukąszenia należy możliwie szczelnie okryć ciało (bluzka/koszula z długim rękawem, spodnie z długimi nogawkami, kryte buty, długie skarpety oraz nakrycie głowy), szczególnie podczas prac polowych, w lesie, czy zbierania owoców. Dodatkowo należy używać środków odstraszających kleszcze (zgodnie z zaleceniami producenta), które dostępne są w drogeriach i aptekach. W miarę możliwości należy unikać miejsc zalesionych i zakrzewionych, bezpośredniego siadania na trawie, pniu itp. Wracając z lasu, czy terenów zielonych dokonaj wstępnych oględzin całego ciała jeszcze przed wejściem do domu, gdyż pajęczaki te przyniesione w ubraniu potrafią przeżyć w pomieszczeniach wiele miesięcy. Przystąp do zmiany i dokładnego wytrzepania odzieży, a następnie do przeglądu ciała, w szczególności miejsc najchętniej wybieranych przez kleszcze (zgięć łokci, kolan, w pachwinach, za uszami oraz we włosach).
Jak postąpić w przypadku ukąszenia?
Po zauważeniu ukąszenia przez kleszcza należy natychmiast delikatnie go usunąć używając dostępnych narzędzi typu: szczypczyki, przyssawki, pętelki lub gotowe zestawy do usuwania kleszczy dostępne w aptece. Pajęczaka chwytaj jak najbliżej skóry tak, aby nie urwać głowy i nie ścisnąć brzucha, następnie zdecydowanym ruchem pociągnij ku górze. Po usunięciu kleszcza, warto sprawdzić, czy został on wyrwany w całości. Miejsce ugryzienia zdezynfekuj, a w kolejnym kroku obserwuj ciało, czy nie pojawiają się niepokojące objawy (opuchlizna, rumień). W przypadku jakichkolwiek wątpliwości skontaktuj się z lekarzem.
Pamiętaj! Profilaktyka jest najważniejsza.
Regularne stosowanie powyższych środków znacząco zmniejszy ryzyko ukąszenia przez kleszcza.
Opracowała: samodzielny inspektor PT KRUS w Lubaniu Magdalena Krasowska
Źródła:
· broszury KRUS
· www.gov.pl/krus
